Αήττητος

Ο Γουίλιαμ Έρνεστ Χένλεϊ (23 Αυγούστου 1849 – 11 Ιουλίου 1903) ήταν ένας από αυτούς τους Άγγλους ποιητές της Βικτωριανής εποχής με τα βαθιά, θλιμμένα μάτια και τις υπέροχες γενειάδες που σήμερα αμαυρώνει ο συρφετός των χιπστερόπαιδων. 

Τα μάτια του δεν ήταν μελαγχολικά επειδή βασανιζόταν από αυτό το «ανουί» που ήταν τόσο της μόδας στην εποχή του, ειδικά στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Από δώδεκα χρονών ο Χένλεϊ έπασχε από φυματίωση των οστών και στη μάχη με αυτή την ασθένεια έχασε το αριστερό του πόδι από το γόνατο και κάτω.

Ως προσωπικός φίλος του μάστορα λογοτέχνη Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον, ο Χένλεϊ με την αναπηρία του και το ακατανίκητο πνεύμα του, αποτέλεσε την έμπνευση για τον Λόνγκ Τζόν Σίλβερ, τον κουτσό πειρατή με το ξυλοπόδαρο, στο «Νησί των Θησαυρών» του Στίβενσον. 

Το πλέον αγαπημένο μου ποίημα του Χένλεϊ, που ανακάλυψα στην τρυφερή ηλικία των 17 (ευχαριστώ, Virgin Steele!), φέρει τον τίτλο «Invictus» - «Αήττητος». Γράφτηκε στην κάμαρα ενός νοσοκομείου, στο κρεβάτι του πόνου. Κι αν νομίζετε ότι τα νοσοκομεία σήμερα είναι καταθλιπτικά και ζοφερά μέρη, φανταστείτε πώς θα ήταν αυτά της Βικτωριανής εποχής…

Η μετάφραση που παραθέτω είναι σχετικά ελεύθερη. Άλλωστε, στην ποίηση, η κατά λέξη μετάφραση σκοτώνει την ψυχή της. Σκοπός μου είναι να μεταφέρω τόσο το ύφος όσο και το συναίσθημα του πρωτοτύπου ποιήματος του Χένλεϊ στο Ελληνικό κοινό μιας και μεταφράσεις αυτού του μικρού διαμαντιού, όπως διαπίστωσα προς μεγάλη μου έκπληξη, σπανίζουν. 

ΑΗΤΤΗΤΟΣ

Από τα βάθη της νύχτας που με σκεπάζει,

Μαύρη σαν το βάραθρο που ενώνει της Γης τους πόλους,

Ευχαριστώ όποιους θεούς κι αν υπάρχουν

Για την αήττητη ψυχή μου.

Στη ζοφερή πλεκτάνη της Περίστασης

Δεν μόρφασα, ούτε πόνου έβγαλα κραυγή.

Κάτω από τα χτυπήματα του ρόπαλου της Τύχης

Το κεφάλι μου μέσα στα αίματα, μα δεν λέει να σκύψει.

Πέρα απ’ αυτό το μέρος της οργής και των δακρύων

Υψώνεται φριχτή του Τρόμου η οπτασία·

Κι όμως, όσο κι αν λυσσομανούν τα χρόνια

Με βρίσκουν, και πάντα θα με βρίσκουν, ατρόμητο. 

Όσο στενή κι αν είν’ η Πύλη,

Όσο φορτωμένο τιμωρίες το ριζικό μου,

Είμαι ο άρχοντας της Τύχης μου:

Ο καπετάνιος της ψυχής μου.